1881-1938

Atatürk’ün yemek alışkanlıkları, onun sade yaşam tarzını, disiplinini ve Türk mutfağına olan sevgisini yansıtır. Mustafa Kemal Atatürk, gösterişten uzak ama düzenli bir yaşam sürerdi. Sofraya yalnızca yemek yemek için değil, aynı zamanda düşüncelerini paylaşmak, ülke meselelerini konuşmak ve çevresindekilerle fikir alışverişinde bulunmak için otururdu. Bu nedenle onun sofrası, bir anlamda ikinci bir “meclis” gibiydi.

Atatürk’ün en sevdiği yemeklerin başında kuru fasulye, pilav ve yoğurt gelirdi. Bu sade ama besleyici üçlü, onun sofralarında sık sık bulunurdu. Özellikle kuru fasulyeyi çok sever, çoğu zaman paşa sofralarına özel yemekler hazırlandığında bile “bana kuru fasulye pilav yeter” derdi. Yoğurt ise neredeyse her öğünde sofrada olurdu; bazen sade, bazen yanında sebze ya da et yemekleriyle birlikte tüketirdi.

Bunun dışında Atatürk, sebze yemeklerini de çok severdi. En çok pırasa, karnabahar, taze fasulye, ıspanak ve enginar gibi yemekleri tercih ederdi. Özellikle Ege mutfağının zeytinyağlı lezzetlerini sever, ağır yemeklerden pek hoşlanmazdı. Et yemeklerinde ise genellikle ızgara, köfte, haşlama veya tandır gibi sade pişirme yöntemlerini tercih ederdi. Aşırı yağlı veya baharatlı yiyecekleri sevmezdi.

Tatlı konusunda ise oldukça ölçülüydü. En çok sevdiği tatlılardan biri irmik helvasıydı. Bunun dışında kabak tatlısı ve hoşaf da sofralarında sık sık yer alırdı. Şekerli yiyecekleri çok sevmediği için genelde hafif tatlılarla yetinirdi.

Atatürk içki olarak zaman zaman rakı içerdi; ancak bunu keyif için değil, genellikle uzun sohbetlerde, fikir alışverişleri sırasında dostlarıyla birlikte alırdı. Yanında genelde beyaz peynir, kavun ve leblebi bulunurdu. Fakat aşırıya kaçmaz, her zaman ölçülü davranırdı.

Sabah kahvaltısında genellikle beyaz peynir, zeytin, bal, tereyağı ve ekmek yerdi. Kahvaltılarda çayı çok severdi ve gün içinde de sık sık çay içerdi. Ayrıca Türk kahvesi onun vazgeçilmezlerindendi; özellikle akşam yemeklerinden sonra bir fincan sade Türk kahvesi içmeyi alışkanlık haline getirmişti.

Atatürk yemek konusunda israfı hiç sevmezdi. Sofrada yemeğin boşa gitmemesine, herkesin tabağındakini bitirmesine özen gösterirdi. Aşçılarına her zaman “sade, temiz ve milli yemekler yapın” derdi. Yabancı mutfaklardan etkilenmemiş, her zaman Türk mutfağının doğal lezzetlerine bağlı kalmıştır.

Kısacası, Atatürk’ün yemek alışkanlıkları; onun sade, ölçülü, halkına yakın ve milli değerlere önem veren karakterinin bir yansımasıydı. Sofrası zengin değil ama anlamlıydı; orada yalnızca yemek değil, fikirler, planlar ve geleceğe dair umutlar paylaşılırdı.