12/A

31 Mart

13 Nisan 1909 tarihinde, Rumi takvime göre 31 Mart günü başlayan ve yaklaşık on üç gün süren 31 Mart Vakası, II. Meşrutiyet'in ilanının ardından İstanbul'da büyük bir ayaklanma ve darbe teşebbüsü olarak tarihe geçti. Bu olay, II. Meşrutiyet döneminin en önemli ve çalkantılı olaylarından biri olarak kabul edilir.

İsyana yol açan sebepler karmaşıktır ve kesin bir açıklama yapılamamıştır. Ancak toplumda ve ordu içinde artan kutuplaşma, gerginlikler ve İttihat ve Terakki'nin uygulamalarından duyulan hoşnutsuzluklar bu olayın patlak vermesinde etkili oldu. İsyancılar, II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesini talep ederken, "Şeriat isteriz! Padişahım, çok yaşa!" sloganlarıyla meydanlara çıktılar.

İsyan, askeri bir isyan olarak başlasa da, zamanla dinî bir nitelik kazandı. İstanbul'daki isyana katılan askeri birlikler, hükümetin istifası ile sonuçlanan bir dizi olayın ardından kısa bir süre İstanbul'u kontrol altına aldılar.

Mustafa Kemal, 31 Mart Vakası olarak bilinen bu isyanı bastırmak üzere Rumeli’de oluşturulan Hareket Ordusu’nun kurmay başkanlığına getirildi ve bu ordu ile 19 Nisan 1909 tarihinde İstanbul’a geldi. Hareket Ordusu’nun gerek yolda gerekse İstanbul’daki sevk ve idaresinde kurmay başkanı olarak önemli hizmetler gördü. Hareket Ordusu’nun İstanbul’a girdiği gün halka hitaben yayımlanan beyannameyi kendisi yazmıştı. Hareket Ordusu’nun duruma hâkim oluşundan sonra Abdülhamit tahttan indirildi, yerine Sultan Reşat getirildi. Mustafa Kemal, bu gerici olayın bastırılmasından sonra İstanbul’da çok kalmayarak 16 Mayıs 1909’da tekrar Selanik’e döndü. Bu sıralarda Selanik ve çevresinde yapılan manevralarda, tatbikatlarda düşünce ve görüşlerini cesaretle savunmuştu. Bu durum bazı üstlerinin dikkatini çekerken bazılarının da tahammülsüzlüğüne sebep olmuştu. Bir yandan da askerî eğitim konuları üzerinde telif ve tercüme eserler hazırlamakla meşguldü.

ULU ÖNDER GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

1881-1938

12/A

31 Mart